Kẽm, Mật Ong, Gừng, Đâu Mới Là Phương Thức Chữa Dứt Điểm Cảm Cúm?

Khi bị cúm, nhiều người sử dụng cách điều trị truyền thống như uống trà ấm, ngậm mật ong, xông hơi... Tuy nhiên, không phải phương pháp nào cũng được khoa học chứng minh là đúng.

Mùa cúm lại đến, gây ra những cơn nghẹt mũi và những cơn ho không ngừng ở khắp nơi. Các chuyên gia dự đoán mùa cúm năm nay sẽ phức tạp hơn. Sau 2 năm không quá nhiều biến động, giờ đây, họ nhận thấy sự gia tăng của một loạt bệnh hô hấp khác.

Biện pháp tốt nhất để phòng ngừa bệnh cúm là tiêm phòng. Cảm cúm, cảm lạnh thông thường và hầu hết bệnh đường hô hấp trên đều do virus gây ra. Vì vậy, bạn không thể dùng thuốc kháng sinh để chữa bệnh do thuốc kháng sinh được dùng để điều trị bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Thuốc kháng virus điều trị bệnh cúm, như Tamiflu, thường được kê cho những người có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh cúm và có nguy cơ xuất hiện biến chứng nặng, chẳng hạn người đang mang thai, người già hoặc suy giảm miễn dịch. Đối với những người khác, bác sĩ khuyên họ nên nghỉ ngơi và quan sát các triệu chứng.

Tiến sĩ Aviva Romm, bác sĩ y học tích hợp, cho biết: “Nếu bạn cố gắng chữa bệnh cảm, bệnh sẽ biến mất trong 7 ngày. Còn nếu bạn cứ kệ nó, bệnh sẽ biến mất sau một tuần”.

Nhưng trong nhiều thế hệ, rất nhiều phương pháp điều trị tại nhà, ví dụ uống trà ấm, ăn súp hoặc dùng thảo mộc, đã giúp kiểm soát các triệu chứng cảm lạnh và cúm như đau họng hoặc ngạt mũi.

Các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu trong nhiều năm để xác định mức độ hiệu quả của một số biện pháp đó, tần suất hợp lý để sử dụng chúng và công thức nào có kết quả tốt nhất. Nhưng các nghiên cứu thường có quy mô nhỏ hoặc không hoạt động hiệu quả.

Tuy nhiên, các chuyên gia thừa nhận không có bất kỳ tác hại nào khi bạn sử dụng các cách khiến bản thân dễ chịu hơn khi bị ốm, ngay cả khi chúng chỉ mang lại hiệu ứng giả dược. Trong trường hợp các triệu chứng trở nên nghiêm trọng như khó thở hoặc nếu bạn không thấy bất kỳ sự cải thiện nào sau hơn một tuần, bạn nên tìm kiếm trợ giúp y tế.

Tiến sĩ Romm nói: "Đôi khi, chúng tôi không tìm được bằng chứng cho những phương thuốc truyền thống vì việc nghiên cứu chúng không đem lại nhiều giá trị kinh tế. Nhưng hàng nghìn năm kinh nghiệm của thế hệ trước đã chứng minh các phương pháp đó an toàn cho sức khỏe".

Vitamin C, quả cơm cháy và kẽm thật sự củng cố hệ miễn dịch?

Bằng chứng cho thấy một số loại vitamin và thành phần trong phương thuốc điều trị tại nhà như vitamin C, quả cơm cháy, kẽm có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch, rút ngắn một chút thời gian của các triệu chứng.

Linus Pauling, người đoạt giải Nobel vào những năm 1970, cho rằng vitamin C có thể chữa cảm lạnh. Tin tức đó làm tăng nhu cầu của mọi người về chất dinh dưỡng này. Kể từ đó, các nhà khoa học làm việc trong lĩnh vực thực phẩm chức năng luôn quảng cáo là vitamin C hỗ trợ nhiều chức năng khác nhau, chẳng hạn khả năng tìm và chống lại nhiễm trùng của các tế bào miễn dịch.

Các chuyên gia hiện vẫn đang tranh luận về hiệu quả của chất dinh dưỡng này. Thứ nhất, cơ thể không có khả năng dự trữ vitamin C liều cao như những loại vitamin C trong các thực phẩm chức năng và lượng vitamin C dư thừa thường được bài tiết qua nước tiểu.

Một số thử nghiệm lâm sàng phát hiện thời điểm bạn bổ sung vitamin C có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của nó. Một phân tích tổng hợp toàn diện về các thử nghiệm vitamin C được công bố vào năm 2013, cho thấy việc bổ sung vitamin C thường xuyên trước khi bạn bị ốm có thể rút ngắn thời gian cảm lạnh. Tuy nhiên, nếu bạn dùng vitamin C sau khi có các triệu chứng, bạn sẽ không thấy lợi ích đáng kể nào.

Cơm cháy là thành phần phổ biến trong siro cảm lạnh và cúm, đặc biệt những loại dành cho trẻ nhỏ. Trong một số nghiên cứu, quả cơm cháy rút ngắn thời gian của các triệu chứng khi bạn dùng trước hoặc ngay khi bị bệnh. Nhưng tiến sĩ Romm cho biết đó là lượng dữ liệu rất hạn chế. Quả cơm cháy có chứa chất chống oxy hóa mạnh và hóa chất tên anthocyanins. Các chất này đã được chứng minh cải thiện chức năng miễn dịch.

Tương tự, nghiên cứu cho thấy uống siro và viên ngậm chứa kẽm mỗi 3-4 giờ có thể làm giảm thời gian bị cảm một hoặc 2 ngày. Chuyên gia cho rằng có thể do kẽm ngăn chặn virus sinh sôi. Các phân tích khác kết luận không có đủ bằng chứng cho thấy kẽm tốt hơn giả dược.

Hầu hết công thức của kẽm đều có một số tác dụng phụ. Một số người sử dụng thuốc xịt mũi chứa kẽm bị mất khứu giác vĩnh viễn. Những người bổ sung kẽm qua đường ăn uống có thể bị đọng vị kim loại trong miệng. Tiến sĩ Romm chia sẻ: “Điều quan trọng cần lưu ý là bạn nên bổ sung kẽm cùng với thức ăn vì vị kẽm thực sự gây buồn nôn".

Trà, súp, gừng và nghệ giúp giữ nước và dịu cơn đau họng?

Khi hệ thống miễn dịch chống lại một loại virus xâm nhập vào đường hô hấp trên, cơ thể sẽ xảy ra tình trạng viêm dẫn tới đau họng. Sự sưng tấy và đau đớn có thể khiến bạn khó nuốt thức ăn, uống nước. Điều này thậm chí làm cổ họng bạn còn khô hơn và nếu bạn còn bị ho nữa, chẳng còn gì tệ hơn. Bổ sung đủ nước bằng cách uống nước lọc, trà nóng, súp hoặc canh có thể giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn.

Ở nhiều nền văn hóa, gừng là một trong những thứ đầu tiên mọi người tìm đến khi đau họng. Nhiều người thường ngâm gừng trong nước sôi cùng với các loại thảo mộc khác để làm trà hoặc nấu súp gà với gừng. Một số bằng chứng khoa học ủng hộ phương thuốc này. Một số nghiên cứu phát hiện gừng có thể có đặc tính chống viêm giúp giảm sưng.

Củ nghệ, một loại cây thuộc họ gừng có nguồn gốc từ Đông Nam Á và được sử dụng lâu đời trong các phương pháp y học Ayurvedic của Ấn Độ, cũng có thể làm giảm viêm. Nhưng các chuyên gia gặp nhiều thách thức khi chứng minh tác dụng của nghệ. Lý do là cơ thể con người không dễ dàng hấp thụ curcumin, hợp chất chính trong nghệ. Việc các thực phẩm chức năng chứa curcumin có nhiều cách điều chế và nồng độ khác nhau cũng khiến nghiên cứu trở nên khó khăn.

Ăn nghệ trong các món ăn hoặc trộn nghệ với chất béo như dầu ăn hoặc sữa ấm, có thể giúp bạn hấp thụ curcumin tốt hơn. Tiến sĩ Romm cho biết thêm hạt tiêu đen vào nghệ cũng hỗ trợ quá trình hấp thụ curcumin. Tiến sĩ Romm chia sẻ gừng và nghệ là một sự kết hợp thực sự rất tuyệt vời. Khi cô bị đau họng, cô ấy pha trà gừng nghệ để cảm thấy dễ chịu hơn.

Nước muối và mật ong, bí quyết đánh bay những cơn ho?

Nếu bạn không chỉ đau họng mà còn ho, súc miệng bằng nước muối sẽ là phương pháp hữu ích. Trộn khoảng nửa thìa muối vào một cốc nước ấm đầy, giữ nước muối ở miệng và cổ họng trong vài giây trước khi nhổ ra. Bạn có thể dùng bất kỳ loại muối nào ở nhà.

Các bác sĩ thường khuyên mọi người súc miệng nước muối để giảm đau miệng, đau cổ họng và cải thiện sức khỏe răng miệng nói chung. Súc miệng giúp làm lỏng chất nhầy đặc và loại bỏ các chất gây kích ứng như vi khuẩn, virus, chất gây dị ứng khỏi cổ họng bạn.

Tiến sĩ H. Keipp Talbot, phó giáo sư y khoa tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, cho biết sử dụng nước muối còn có thể hút chất lỏng dư thừa từ các mô bị viêm và làm sạch các mô đó bằng nước ấm.

Thêm mật ong vào dung dịch súc miệng hoặc bất kỳ đồ uống ấm nào cũng đem lại tác dụng làm dịu tương tự. Mật ong hoạt động như chất làm dịu sưng viêm bằng cách phủ lên các mô viêm.

Trên thực tế, một nghiên cứu ở trẻ em từ một đến 5 tuổi cho thấy uống 2 thìa cà phê mật ong trước khi đi ngủ giúp trẻ giảm ho và cải thiện chất lượng giấc ngủ tương tự dextromethorphan trong siro ho. Tuy nhiên, không nên cho trẻ dưới một tuổi dùng mật ong vì trẻ có nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Tạm biệt ngạt mũi với máy tạo độ ẩm, thảo dược và xông hơi?

Bạn có thể khiến tình trạng cúm đỡ trầm trọng hơn bằng cách giữ ẩm đường mũi. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng, xông hơi với thảo dược hoặc rửa mũi bằng nước muối ấm sẽ giúp mũi bạn không bị khô.

Giống như súc miệng nước muối, rửa mũi có thể giúp loại bỏ một số virus và chất nhầy ra khỏi cơ thể, đồng thời giảm sưng tấy, ngăn ngừa ngạt mũi. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2019 cho thấy rửa mũi rút ngắn thời gian bị bệnh cũng như giảm khả năng lây truyền vi trùng sang người khác.

Bạn nên đảm bảo bạn chỉ sử dụng nước cất, nước vô trùng hoặc nước đun sôi để rửa, vì nước máy có thể chứa một lượng nhỏ vi khuẩn và động vật nguyên sinh mang mầm bệnh nhiễm trùng khác. Ngoài ra, bạn có thể thử các loại nước muối xịt mũi bán ngoài thị trường.

Tiến sĩ Fadel Hind, bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại phòng khám Mayo, sử dụng máy tạo độ ẩm trong suốt đợt cúm mùa đông. Nghiên cứu của cô chỉ ra giữ phòng ở độ ẩm khoảng 40-60% giảm sự lây truyền của virus đường hô hấp và thậm chí có thể giúp bạn không bị ốm.

Tiến sĩ Hind cho biết một số máy tạo độ ẩm có tích hợp cảm biến có thể cho bạn biết mức độ ẩm trong phòng. Nếu máy không có, bạn có thể mua một ẩm kế đơn giản để theo dõi hơi nước trong không khí và kiểm tra hiệu suất của máy tạo ẩm mà bạn mới mua.

Tiến sĩ Hind cho biết nếu bạn bị cảm lạnh hoặc cúm, máy tạo độ ẩm sẽ giúp làm dịu cơn ho và ngạt mũi. Tuy nhiên, cô chỉ có ít dữ liệu về mức độ hiệu quả của máy tạo độ ẩm so với giả dược. Nghiên cứu cũng chưa tìm ra được liệu máy có thể làm giảm thời gian bị bệnh hay không.

Menthol, chất hóa học có trong bạc hà, cũng giúp người ốm dễ thở hơn. Bạn có thể chấm thuốc mỡ bạc hà dưới mũi hoặc lên cổ và họng để giảm các triệu chứng. Một số người cũng sử dụng các loại thảo mộc tươi hoặc khô để xông hơi cho đường mùi thông thoáng. Bạn có thể ngâm các loại thảo mộc như bạch đàn hoặc cỏ xạ hương trong nước sôi 5-10 phút, sau đó trùm khăn lên đầu và hít hơi nước (hãy cẩn thận với nước nóng).

Một vài nghiên cứu đã phát hiện bôi thuốc mỡ chứa tinh dầu bạc hà, bạch đàn và long não lên cổ, ngực giúp cải thiện đáng kể giấc ngủ ở trẻ em và người lớn mắc cảm lạnh. Nhưng các chuyên gia cảnh báo nó có thể gây khó chịu cho một số người.

Tiến sĩ Romm nói cuối cùng, việc lựa chọn phương pháp điều trị cảm cúm là cả quá trình thử và sai, cho đến khi bạn tìm thấy cách phù hợp và thoải mái với bản thân nhất.