Bẻ Khớp Ngón Tay Có Hại Hay Không? Những Sự Thật Bạn Nên Biết

Bẻ khớp ngón tay là một hành động tưởng chừng vô thưởng vô phạt, thậm chí mang lại cảm giác dễ chịu tức thời. Thế nhưng, liệu đằng sau tiếng “rắc rắc” đó có ẩn chứa những nguy cơ tiềm tàng đối với hệ xương khớp? Hành vi này, vốn đã trở thành thói quen của không ít người, liệu có thực sự vô hại như chúng ta vẫn nghĩ? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn khám phá toàn diện những khía cạnh khoa học liên quan đến việc bẻ khớp ngón tay, từ lợi ích, tác hại cho đến các lưu ý cần thiết để bảo vệ sức khỏe bàn tay về lâu dài.

1. Bẻ khớp ngón tay là gì?

Bẻ khớp ngón tay là hành động tác động lực vào các khớp – thường là kéo, bẻ hoặc xoay – nhằm tạo ra tiếng kêu đặc trưng. Đây là một thói quen phổ biến ở nhiều người, thường được thực hiện như một cách giải tỏa căng thẳng, hồi hộp, hoặc đơn giản chỉ để… “đỡ ngứa tay”.

Theo các chuyên gia cơ xương khớp, tiếng “rắc” phát ra khi bẻ khớp không đến từ việc xương va vào nhau như nhiều người lầm tưởng. Thay vào đó, đó là hệ quả của quá trình các bong bóng khí trong dịch khớp bị nén và vỡ ra, tạo ra âm thanh.

Dịch khớp (synovial fluid) có vai trò bôi trơn và giảm ma sát trong quá trình vận động khớp. Khi lực kéo tạo ra khoảng trống giữa hai đầu khớp, áp suất thay đổi khiến các bong bóng khí hình thành và phát nổ, phát ra âm thanh “rắc” đặc trưng.

Bẻ khớp ngón tay dần là thói quen hay hành động vô thức của nhiều người trong sinh hoạt thường nhật.

2. Những âm thanh phát ra từ khớp có đáng lo?

Không chỉ ở ngón tay, âm thanh phát ra từ các khớp – như đầu gối, cổ chân, cổ tay – đều có thể xuất hiện khi vận động. Tiếng “lộp bộp”, “lách cách” có thể đến từ các yếu tố như gân trượt qua xương, bong bóng khí vỡ hoặc chuyển động của sụn.

Trong hầu hết các trường hợp, nếu không kèm theo đau, sưng hoặc hạn chế vận động, các âm thanh này được xem là bình thường. Tuy nhiên, nếu có biểu hiện bất thường như đau nhức, tê buốt hoặc yếu cơ, bạn nên thăm khám để loại trừ các bệnh lý liên quan.

3. Bẻ khớp ngón tay: Lợi hay hại?

3.1 Lợi ích tiềm năng

• Cảm giác thư giãn tạm thời: Nhiều người cảm thấy dễ chịu sau khi bẻ khớp, do căng thẳng quanh vùng khớp được giải phóng tạm thời.

• Tăng cường linh hoạt khớp: Trong một số trường hợp, việc bẻ khớp giúp làm giãn gân và cơ quanh khớp, từ đó cải thiện biên độ vận động nhẹ.

Tuy nhiên, các lợi ích này chủ yếu là cảm giác tạm thời, không mang tính điều trị hay cải thiện chức năng lâu dài.

3.2 Rủi ro tiềm ẩn

Mặc dù chưa có bằng chứng khẳng định bẻ khớp ngón tay trực tiếp gây viêm khớp, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tác động không tích cực nếu lạm dụng hành động này:

• Giảm sức nắm: Một nghiên cứu năm 1990 cho thấy người thường xuyên bẻ khớp ngón tay có lực tay yếu hơn so với người không có thói quen này.

• Gây sưng hoặc viêm nhẹ: Áp lực lặp đi lặp lại có thể ảnh hưởng đến bao hoạt dịch và gân quanh khớp.

• Tổn thương mô mềm: Bẻ quá mạnh hoặc sai cách có thể gây rách dây chằng, đau cơ, hoặc thúc đẩy thoái hóa khớp sớm.

Bẻ khớp ngón tay làm hao mòn tế bào sụn, gây ra tình trạng đau nhức và viêm sưng ngón tay.

4. Khi nào bạn nên ngưng bẻ khớp ngón tay?

Bẻ khớp ngón tay không phải là hành vi nên duy trì, mà là một tật xấu phổ biến, xuất phát từ phản xạ vô thức hoặc thói quen lâu ngày. Tuy đôi khi mang lại cảm giác thoải mái tức thời, nhưng đối với một số người, hành động này có thể gây ra những tác động tiêu cực rõ rệt. Cụ thể, các đối tượng dưới đây cần đặc biệt tránh:

• Người từng chấn thương ở bàn tay hoặc cổ tay

• Bệnh nhân mắc các bệnh lý như viêm khớp, thoái hóa khớp

• Trẻ em đang trong độ tuổi phát triển hệ xương

• Người có biểu hiện đau, tê bì, sưng nhẹ hoặc khớp phát ra âm thanh lặp đi lặp lại bất thường

Đặc biệt, nếu bạn cảm thấy cổ tay yếu, dễ mỏi hoặc có hiện tượng đau kéo dài khi thao tác, rất có thể bạn đang gặp vấn đề ở khớp cổ tay – một vị trí thường bị bỏ qua.

** Tham khảo thêm bài viết: [Đau Khớp Cổ Tay: Triệu Chứng, Nguyên Nhân Và Cách Phòng Ngừa] để hiểu rõ hơn và có biện pháp chăm sóc kịp thời.

5. Hướng dẫn ngừng bẻ khớp tay: Từ bỏ thói quen vô thức

Việc loại bỏ một hành vi đã ăn sâu vào thói quen hàng ngày không dễ, nhưng hoàn toàn khả thi nếu bạn kiên trì áp dụng các biện pháp sau:

5.1 Thay thế bằng hoạt động tích cực

• Dùng bóng chống stress: Bóp nhẹ giúp tay vận động linh hoạt mà không làm tổn hại khớp

• Viết, vẽ, cầm đồ vật nhỏ: Giúp tay bận rộn và tránh tập trung vào việc bẻ khớp

• Mát-xa tay hoặc tập các bài giãn cơ: Tăng lưu thông máu và làm dịu cảm giác bức bối

Có nhiều loại đồ chơi, dụng cụ có thiết kế và chất liệu thích hợp cho việc 

cải thiện độ linh hoạt của các khớp ngón tay.

5.2 Hỗ trợ từ môi trường xung quanh

• Nhờ người thân nhắc nhở nhẹ nhàng mỗi khi bạn chuẩn bị bẻ tay

• Ghi chú nhắc nhở ở bàn làm việc hoặc nơi sinh hoạt thường xuyên

• Nếu cần thiết, hãy trao đổi với chuyên gia tâm lý để hiểu sâu hơn về nguyên nhân dẫn đến hành vi lặp lại này